ATALET – TANIM: Atalet veya diğer adıyla “inertia” fizikte bir cismin hareket durumunu koruma eğilimini ifade eder. Newton’un Birinci Hareket Yasası’na göre, bir cisim hareketsiz ise hareketsiz kalmaya, hareket halindeyse aynı hız ve yönde hareket etmeye devam eder, eğer üzerine net bir kuvvet etki etmezse. Bu yasa, ataletin temelini oluşturur.

Merhaba,

Bu yazıda iş dünyasında sıkça karşılaşılan bir sorun olan “atalet” konusunu ele alacağız. Bu konuyu anlamak için bir gemi benzetmesi yapacağız. Endişelenmeyin, sonunda hep birlikte karaya çıkacağız. Amaç, büyük organizasyonların neden hızlı ve etkin problem çözemediğini anlamak.

Büyük Gemi ve Küçük Tekne: Ataletin Anatomisi

Bu yazıda, iş dünyasının en karmaşık ama en az anlaşılan sorunlarından biri olan ‘atalet’ konusunu ele alacağız. Bu kavramı somutlaştırmak için, okyanusta yeni keşfedilmiş bir balık sürüsü etrafında dönen bir gemi analojisiyle başlayalım.

Küçük bir balıkçı teknesinin telsizi çalıyor: ‘Yeni bir balık sürüsü keşfedildi, buraya gelin!’ Balıkçı kaptan hemen yanıt veriyor: ‘Anladık, hemen oraya geliyoruz!’ ve tekne yola çıkıyor.

Öte yandan, büyük bir tanker gemisinde durum çok daha karmaşık. Kaptan telsiz mesajını alıyor ve ilk olarak makine dairesine bir çağrı yapıyor: ‘Yeni bir fırsat var, ne kadar hızlı dönebiliriz?’ Makine dairesinden yanıt geliyor: ‘Yükümüzü ve hızımızı göz önünde bulundurarak, en hızlı dönüş süremiz üç saat, kaptan. Üstelik 90 derece dönmek için 5 mil daha ileri gitmemiz gerekecek, bu sürecin ağır olduğunu unutmayın.’

Kaptan bunun üzerine, uydu aracılığıyla geminin sahibi olan şirkete mesaj göndermek zorunda: ‘Yeni bir fırsat var, üç saatte yön değiştirebiliriz, ekstra 5 mil kayacağız. Onayınızı bekliyorum.’ Şirketten gelen onayın ardından, kaptan talimatı veriyor: ‘Tamam, dönüşü başlatın.’ Ancak bu süreç tamamlandığında, yedi saat geçmiş oluyor.

Ataletin Gücü

Bu yavaşlığın arkasında “atalet” kavramı yatıyor. Büyük bir geminin, yönünü değiştirmek için ciddi bir enerji harcaması gerektirir. Aynı şey büyük organizasyonlar için de geçerlidir. Örneğin, uluslar arası otel firmalarında Rezervasyon esnasında müşteriden kredi kartı numarası talep etmek gibi mevcut prosedürler vardır.

Fırsat Kaybı: Kredi Kartı Prosedürü ve Aynı Gün Rezervasyonları

Otellere rezervasyon yaparken kredi kartı bilgisi istenmesinin ana nedeni, müşterinin  otele varacağını garanti altına almaktır. Özellikle ileri tarihli rezervasyonlarda, hele ki doluluğun yüksek olduğu tarihlere denk gelen rezervasyonlar için oda doluluk oranlarını yönetmek , optimize etmek adına kritiktir. Ancak, aynı gün içinde odaya giriş yapacak bir müşteri için bile, bu prosedür devreye girerse, işte burada problem başlar.

Diyelim ki bir müşteri telefonla arıyor ve “Bu akşam için bir oda istiyorum” diyor. Otelin birçok boş odası var. Ancak, müşteri “Kredi kartım yok, nakit ödeyeceğim” dediğinde, kredi kartı olmadan rezervasyon yapmaması gerektiğini belirten bir prosedür var. İşte bu durum, otel için bir fırsat kaybıdır.

Eğer müşteri gelmezse, otel zaten boş olan odasını boş tutmuş olur; yani aslında bir şey kaybetmez. Ancak, müşteri gelirse, otel boş olan bir odayı doldurmuş ve ekstra gelir elde etmiş olur. Prosedürlerin bu katı yapısı, otelin aynı gün içinde olabilecek bu tür fırsatları değerlendirememesine yol açar.

Bu, büyük organizasyonlarda sıklıkla rastlanan bir atalet örneğidir. Kurallar ve prosedürler bir kez yerleştiğinde, onları değiştirmek veya esnetmek oldukça zor olabilir. Ve bu atalet, fırsatların kaçırılmasına neden olur.

Sonuç: Ataleti Yenmek

Büyük veya küçük, her organizasyonun ataleti yenebilecek stratejiler geliştirmesi önemli. Unutmayalım ki, bir organizasyon ya hızlı ve esnek bir balıkçı teknesi gibi olabilir ya da yavaş ve ataleti yüksek bir tanker. Siz organizasyonunuz hangisine daha yakın?

Bu düşünceler, belki de iş yerimizdeki mevcut süreçleri sorgulamamıza fırsat verebilir.

Eğer bir tanker iseniz, bu dev gemiyi daha etkin bir şekilde nasıl yönlendirebileceğinizi düşünmeye başlamak için ŞİMDİ harika bir zaman olabilir.